Namaz, Temizlik, Abdest

Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in emir ve vasiyetlerinden biri; zarurî olan nafile namazlarımızdan daha çok nafile kılmamız hususundadır.

Abdestte, Maide suresinin 6. âyeti kerimesinde ifade edildiği gibi üç azânın yıkanması, bir azânın da mesh edilmesi farzdır. Yıkanması farz olan uzuvlar; yüz, eller (kollar) ve ayaklardır. Sahih olan görüşe göre, ellere dirsekler de dâhildir.

Müslüman, beş vakit namazı, Allâhü Te’âlâ emrettiği için kılar. Cenâb-ı Hâkk’ın her emrinde birçok hikmetler vardır. Bunlardan bazıları şunlardır: 1. Namazda yapılan hareketler hafif olduğundan kalbi yormaz.

Namazın anahtarı temizliktir. Kabirde de ilk önce temizlikten yani namaza abdestsiz durulup durulmadığından sorulacaktır.

Kur’ân-ı Kerîm’de gusül hakkında şöyle buyuruluyor: “Eğer cünüp olduysanız tam olarak temizlenin (boy abdesti alın).” (Mâide s. 6) Guslün farz olmasının iki sebebi vardır

Farz namazda kıyâm etmek yâni ayakta durmak namazın farzlarından biridir. Şüphesiz kıyâmın farz olması, farz olan namaza mahsustur. Nafile olan namazda kıyâm farz değildir. Hattâ nafile namazın edâsı kıyâmsız caizdir.

Müdrik, namazın başından sonuna kadar fasılasız olarak imâma uyan ve bütün rekâtları imâmla beraber kılan kimsedir. Nafile bir namaza başlamış olan bir kimse, yanında cemaatle namaza başlanınca, bu nafileyi iki rekât olmak üzere tamamlar.

Namazı vâktinde kılmaya edâ, vaktinden sonra kılmaya kazâ denir. Farz namazların kazâsı farz olduğu gibi vâcib namazın kazâsı da vâcibdir. Cuma namazı ve nâfile namazların kazâsı olmaz.

Duhâ vaktinde iki rekat veya daha çok nafile namaz kılınmalıdır. On iki rekate kadar üç selâmla veya isterse altı selâmla kılınır. En az iki en çok on iki rekat olmaktadır.

1. Başlangıç ve vitrin Kunut tekbirinde erkeklerin kulakları, kadınların omuzları hizasına ve ellerinin içini kıbleye çevirerek kaldırmaları, 2.Tekbirler esnasında avuçları kıbleye çevirmek, 3. Kıyamda sağ eli sol eli üzerine koyarak ellerini bağlamak,

İkindi namazının farzından önce dört rek’at namaz kıl. Bu namaz, gayr-i müekked sünnet bir namazdır.

Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: Cuma günü guslünü yapan güzel koku sürünen temiz elbiselerini giyip Cuma için mescide giden namaza kadar oturup okunanları dinlerse onun bu hareketi Cuma ile öteki Cuma arasındaki günâhlarına keffâret olur

Namazın altısı içinde altısı da dışında olmak üzere on iki farzı vardır. Namazın dışındaki farzları: 1.Vakit: Her namazın belli bir vakti vardır. 2. Niyet: Niyetle namaz arasında dünya ameli, mesela yemek içmek, konuşmak gibi şeyler olmamalıdır.

Namazın farzlarını lâyık olduğu şekilde edâ edilmeli, vâcib ve sünnetlerini tamam yapılmalıdır. Muâz bin Cebel (r.a.) rivâyeti ile bildirilen hadîs-i şerîfte: “Namaz bir ölçektir. Kim namazı tam olarak ölçerek yerine getirirse, karşılığını tam ölçü ile alır

Peygamberimiz (s.a.v), bu namazda uzun sûreler okur ve şöyle buyururdu: “Bu vakitte gök kapıları açılır. Gök kapılarının açıldığı bu vakitte sâlih âmellerimin göğe yükselmesi benim hoşuma gider.”

İbn-i Ömer (r.a.) Peygamber (s.a.v.)’den şöyle rivâyet etmiştir: “Geceleyin abdestli yatan […]

Müslümanlar cemâat ile namaz kılmayı ganîmet bilmelidir. Çünkü bunda tek başına kılmaktan kat kat çok sevâb, Allâhü Teâlâ’nın rahmeti ve rızâsı vardır. Kendisi büyük ve cemâati çok olan mescidi seçmelidir

mam-ı Âzam Ebû Hanife (r.a.)’a göre; toprak, kum, taş (tozu), kireç, alçı, sürme ve zırnık gibi yerin cinsinden olan her şeyle teyemmüm etmek caizdir. Bir kimse, misafir olduğu halde veya şehir haricinde olup, şehir ile bulunduğu yerin arasında bir mil (dört bin adım) yahut daha fazla mesafe bulunursa ya da suyu bulabiliyor da, suyu kullandığı takdirde hastalığının artacağından, veya cünüp olan şahıs soğuk su ile yıkandığı takdirde öleceğinden veya hastalanacağından korkarsa, o zaman temiz toprak ile teyemmüm eder.

(Bir kimse akar bir suya veya havuza dalsa veya yağmur altında durup bütün vücudu ıslansa, ağız ve burnuna da su alırsa, gusül vazifesini yerine getirmiş olur.) 

İbn Abbâs (r.a.), gözleri görmez olduğu vakit kendisine: “Seni tedavi ederiz, fakat birkaç gün namazı terketmen gerekir,” dediklerinde, kendisi: “Hayır, Resûl-i Ekrem (s.a.v.)’in: “Namazı terkeden kimse, Allâhü Teâlâ kendisinden gazablı olduğu halde, Allah’a ulaşır” buyurduğunu duydum, demiştir. (Mecmeu’z-Zevâid)

Abdesti bozan şeyler şunlardır:

1. Ön ve arkadan çıkan her şey. 2. Kendiliğinden akmayıp akıtılmış da olsa, yaradan çıkan (kan, irin gibi) necis maddenin, çıktığı yerden taşıp temiz yere bulaşması. 3. Ağız dolusu, yani ağzın zorlukla tutacağı kadar çok safra, kan veya yenilen içilen şeyleri kusmak. 4. Tükürükten fazla veya tükürükle aynı miktarda olan kan. 5. Kalça yerleşmeksizin uyumak. 6. Bayılmak, delirmek veya sarhoş olmak. 7. Buluğ çağındaki bir kimsenin, uyanık vaziyette, bile bile, rükû ve secdeli bir namazda, yanındaki bir kimsenin işiteceği kadar gülmesi. 8. Teyemmüm etmiş kimsenin abdest alacak kadar suya kavuşması ile abdesti bozulacağı gibi özür sahibinin de namaz vaktinin çıkmasıyla abdesti bozulur. 9. Göz ağrısı sebebiyle gözden gelen yaş abdesti bozar.