Osmanlı’da İlginç Vakıflar

Osmanlı’da İlginç Vakıflar. ‘Alan el’ ile ‘veren el’i buluşturan vakıf geleneği, Türk-İslam tarihinde ve Osmanlı döneminde devam eden yaşlıların bakımından, kuşlara kadar kadar geniş bir hizmete yayılan vakıflar, hayatın her alanındaki ihtiyaç sahiplerine ulaşmıştır.

Vakıf, tarih boyunca süregelmiş yardımlaşma ve dayanışma duygusunun kurumsallaşmış halidir. O halde vakıf tüm insanlığın mutluluğunu amaçlayan bir sistemler bütünüdür. Tarihte ilk vakıf; Hz. Ömer (r.a.)’in Hayber’in fethinden sonra ganimet olarak kendisine düşen bir arazinin satılmaması, miras bırakılmaması ve hibe edilmemesi şartı ile fakir, köle, misafir ve Allâh (c.c.) yolunda olanların istifadesi için vermesi olarak kabul edilmektedir. Vakıfların Anadolu’da hızla yaygınlaşıp önemli hale gelmesinde sadaka, infak ve hayırda yarışmaya teşvik edici mahiyetteki ayetlerin yanı sıra şu hadis-i şerifler etkili olmuştur. “Ademoğlu vefat edince ameli kesilir, ancak üç hususta müstesna: Sadaka-i cariye, faydalı ilim ve kendine duâ eden hayırlı evlât”
Alan el ile veren eli buluşturan vakıf geleneği, Türk-İslâm tarihinde Osmanlı döneminde zirve yapmıştır.
Osmanlı’da kurulan ilginç vakıflara örnekler: 1.Güzel Yazı Öğretme Vakfı, 2.Sokak Hayvanlarına Ekmek Verme Vakfı, 3.Hastalara Evinde Bakma Vakfı, 4.Kızlara Çeyiz Hazırlama Vakfı, 5.Duvar Yazılarını Silme Vakfı, 6.Kadın Sığınma Evi Vakfı, 7.Sıcak Pide Dağıtma Vakfı, 8.Yaz Günlerinde Soğuk Su Dağıtma Vakfı, 9.Kışın Abdest Alanlara Sıcak Su Temin Etme Vakfı, 10.Sıcakta Sebillere Kar Koyma Vakfı, 11.Yol Güvenliğini Sağlama Vakfı, 12.Helalleşme Vakfı, 13.Hristiyan Esirleri Kurtarma Vakfı, 14.İlkokul Hocalarına Tütünü Yasaklama Vakfı, 15.Yoksul Mahkumlara Harçlık Verme Vakfı, 16.Güvercinhane Yaptırma Vakfı, 17.Leylekleri Koruma Vakfı, 18.Dara Düşenlerin Vergisini Ödeme Vakfı, 19.İflas Eden Tüccarlara Yardım Vakfı, 20.İlmi Kitapları Bağışlama Vakfı, 21.Şehit ve Sahabe Türbelerini Tamir Etme Vakfı, 22.Şehir Estetiğini Koruma Vakfı, 23.Hayvanlara Mera Açma Vakfı.
(Vakıflar Gen. Müdürlüğü, İlginç Vakıflar)