Kanûnî’den beri hiçbir Osmanoğlu, ordu tarafından IV. Murad derecesinde sevilmemiş ve saygı görmemişti. Üstün cesareti, kahramanlığı, her türlü meşakkâte tahammülü, büyük zekâsı, birçok hüneri, askerî dehâsı, çok takdir ediliyordu. Atıcılıkta, süvarilikte, silâhşorlukta, imparatorlukta bir eşi daha yoktu. En küçük disiplinsizliğe karşı tahammülsüz olduğu, gerektiğinde îdâmla cezalandırdığı halde, muharebe meydanlarında askerine karşı çok şefkatliydi. Her gün seyyar ordu hastahânelerini, yaralı çadırlarını ziyaret ederdi. Şeyhülislâm’a büyük saygısı vardı. Çocukluğu ihtilâller içinde geçtiği için, her türlü felâketi kanıksamıştı. Korku hissine tamamen yabancıydı. Yayını çektiği bir ok, bir tüfek mermisinden daha uzağa düşerdi. Ciritle deldiği 12 kalkan hâtıra olarak Budapeşte’nin Beç (Viyana) Kapısı’na, okla deldiği 12 zırh da Kahire kalesine asılmıştır (Târih-i Gılmânî). Ölümünde, içte huzur ve asayiş içinde, dışta kelimenin tam mânâsıyla şevketli bir Osmanlı bırakmakla kalmamış, cihanın en büyük vurucu kuvveti olan Türk ordusunu dehşetli bir harp makinesi hâline getirmiştir. Avrupa’daki Osmanlı casus teşkilâtını yeniden düzenlemiş, Kanûnî devrindeki derecesine getirmişti. Avrupa hükümdarlarının en büyük korkusu, IV. Murad çapında bir askerin, henüz 30 yaşına gelmemiş bir hükümdarın Batı’ya dönmesiydi (Saeredo. VI, 419 – 420). Gerek Türk, gerek Batı kaynaklarının birleşerek söyledikleri gibi zamansız ölümü, Avrupa’ya geniş nefes aldırtmış ve büyük sevinç uyandırmıştır. Daha 17 yaşındayken kendisiyle görüşen Venedik balyozu, IV. Murad’ın zekâsından ve sertliğinden ürkmüş, istikbâlde büyük işler yapacağı ve Avrupa için çok tehlikeli olacağını bildiren raporunu Senato’ya göndermiştir. Güneydoğu Anadolu’da yolları ihyâ etmiş, büyük köprüler, kervansaraylar, hanlar inşa veya tamir ettirmiştir. Avrupa’da hiçbir önemli savaş yapmadığı halde tesiri büyük olmuştur. Devrinde imparatorluk mühim hiçbir toprak kaybına uğramamış, bilâkis Orta ve Güney Irak’ı İran’dan geri almıştır. (Yılmaz Öztuna, Büyük Türkiye Tarihi, s.248-250)