Abdesti Bozan Haller

Abdesti Bozan Haller. Abdestin maddî temizlik olma özelliği de taşımakla birlikte esasen hükmî temizlik anlamı da taşımaktadır. Bu sebeple abdesti bozan durumların bir kısmı maddî kirlilik, bir kısmı da hükmî kirlilik grubunda yer alır.

Abdesti bozan haller; biri gerçek anlamda, diğeri hükmen olmak üzere iki türlüdür:

1. Gerçek Mânâda Abdesti Bozanlar:
   Hanefi imâmlarına göre, canlı insanın bedeninden çıkan her pislik abdesti bozar. Bu genel ölçüye göre, mûtad, yani normal hallerde, erkek veya kadının ön ve arka avret yerlerinden çıkan idrar, pislik, meni, mezî, vedî, âdet ve nifas kanı ile mûtad olmayan istihâze kanı, bedenin diğer yerlerinden; yara, sivilce ve burundan çıkan kan, irin, kusmuk gibi pislikler gerçek mânâda abdesti bozan şeylerdir.
2. Hükmen Abdesti Bozanlar:
   a. Eşlerin fazlaca birbirleriyle yakınlaşıp kucaklaşması. Üzerilerinde giysi olmaksızın eşlerin birbirleriyle kucaklaşması ve temas kurması abdesti bozar. Uzuvda bir ıslaklık görülmese dahi abdest bozulur.
   b. Namazda veya namaz dışında yatarak uyumak. Uzanarak yatıp uyuduğunda, ayakta veya oturduğu yerde dayanarak uyuduğunda abdesti bozulur. Dayanarak uyumada verilen ölçü, yaslanılan şeyin çekilmesiyle yere düşmektir. Ancak, makadı yere sabit olarak oturduğu yerde uyursa abdesti bozulmaz. Sahabenin mescidde namazı beklerken uyulmaları bu şekilde bir uyumadır.
   c. Bayılmak, bilincini kaybedip delirmek ve sarhoş olmak. Bu haller uyku halinden daha ileri olduğundan kişinin mafsalları gevşek olur ve makadını tutamaz, abdesti bozulur.
   d. Rükû ve Secdesi Olan Namazda Sesli Gülmek (Kahkaha Atmak). Hakikatte kahkaha, vücuttan bir pisliğin çıkması olmadığından kural (kıyas) gereği abdestin bozulmaması gerekir. Ancak Resûlullâh (s.a.v.) namazda sesli gülen kimselere şöyle söylemiştir: “Bakın, sizden kim sesli (kahkahayla) gülmüşse hem abdestini hem de namazını iade etsin.” (Dârekutni)
   

(Muharrem Önder, Âyet ve Hadisler Işığında Temizlik İlmihâli, 50-56.s.)