Şeyh İmâm Gazâlî (r.âleyh) Hazretleri, “Minhâcü’l-Âbidîn” isimli kitabında şunları zikretmiştir: “Hiç şüphesiz, hâmd ve şükür, umduklarına kavuşup; istediklerini elde etmek isteyen, sâliklerin geçmeleri gereken yedi geçidin en sonuncusudur. Bir kişinin geçmesi gereken yedi geçit şunlardır: 1. İlim ve marifet geçidi 2. Tevbe geçidi. 3. Tuzaklar ve engeller geçidi: Dünya, halk, Şeytân ve nefis. 4. Dört büyük özürler geçidi: Dünyadan tecrid, insanlardan uzaklaşmak, Şeytânla mücâdele ve nefsi kahretmek. 5. İbâdette teşvik eden duygular geçidi. 6. İbâdetleri helâk eden geçidi. 7. Şükür ve hâmd geçidi. Kulun ibâdet yolunda ilerlemek ve seyr-ü sülûk için harekete geçeceği ilk şey, semavi bir ilhâm ve hususî ilâhî bir tevfik (başarı) ile ibâdet yolunda ilerlemektir. Buna da Şeriat’ın sahibi Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri, şu hadis-i şerifiyle işaret buyurmuştur: “Muhakkâk nur mü’min’in kalbine girdiği zaman, kalbi açılır ve inşirâh eder (sevinç ve ferahlık duyar).” ”Ya ResûlAllâh! Bunun belirli alâmeti var mıdır?” diye soruldu. Efendimiz (s.a.v.) Hazretleri: “Aldatıcı dünya hayatından uzak durmak, ebedi dünyaya yönelmek ve gelmeden önce ölüm için hazırlanmaktır” buyurdu. (İsmail Hâkkı Bursevi, Rûhu’l-Beyân Tefsiri, c.1, s.51-52)
ASHAB-I KİRAM (R.A.)’IN ABDESTLERİ NASILDI? Hz. Osman (r.a.)’in azatlısı Humrân b. Ebân (r.a.), onu abdest alırken gördüğünü ifade ederek şöyle anlatmaktadır: “Önce bir kap su istedi ve ellerine üç defa su döküp onları yıkadı, sonra sağ eliyle kaba daldırarak aldığı su ile ağzını çalkaladı, burnuna su verip dışarı attı, sonra üç defa yüzünü yıkadı, sonra dirseklere kadar üç defa kollarını yıkadı, sonra başını mesh etti, sonra ayaklarını topuklarına kadar üçer defa yıkadı, ondan sonra da Hz. Peygamber (s.a.v.)’in şu hadisini nakletti: “Kim benim abdest aldığım gibi abdest alır da kendisini tamamen Allâh (c.c.)’a vererek iki rekât namaz kılarsa, Allâh onun geçmiş günâhlarını affeder.” (Eşref Ali et-Tehânevî, Hadislerle Hanefi Fıkhı, c.1, s.17)