Zekat Verilebilecek Ve Verilemeyecek Yerler

Zekat ile ilgili sorular, Ramazan Ayı’nın gelmesiyle birlikte sorulmaya başlandı. Soruların başında ise zekatın kime verilip verilmeyeceği var. Peki, zekat kimlere verilir, kimlere verilmez? İşte cevabı…

ZEKAT KİMLERE VERİLİR, KİMLERE VERİLMEZ?

Zekât verilecek kimseler şunlardır:

1. Fakirler: Malı nisâbdan eksik olan kimselerdir.
2. Miskinler: Hiçbir şeyi olmayan kimselerdir.
3. Âmil: Zekât tahsildarıdır. Ona, işi değerince verilir.  
4. Mükâteb: Kölelikten kurtulması için borçlu durumunda olandır.
5. Borçlu: Borcu olup borcundan fazla nisâba mâlik olmayan veya insanlarda malı olup da alması mümkün olmayan kimsedir.                
6. Allâh (c.c.) yolunda (fî sebîlillâh) olan kimseler: İmâm Ebû Yûsuf (rh.a.)’e göre bunlar İslâm gazilerinin, fakirlikleri dolayısı ile harbe katılamayanlarıdır. İmâm Muhammed (rh.a.)’e göre, hac yolunda (malını, parasını ve vasıtasını kaybetmiş) fakîr kimselerdir.
7. İbn-i Sebîl: Malından ayrı düşen yolcudur. İbn-i sebîl diye adlandırılmasının sebebi, yol (sebîl) ona gerekli olduğu içindir. Her ne kadar memleketinde malı varsa da o durumda ona ulaşmaya kadir olmadığından, yolda kalmış kimsenin ihtiyâcı kadar zekât alması caizdir. İhtiyâcından fazla zekât alması helâl olmaz.

Zekât, zikredilen yedi sınıfın hepsine ve bazısına temlik yoluyla verilir. Zekât, mescidin binasına harcanmaz. Yâni zekât malı ile mescid inşâ etmek caiz değildir. Çünkü zekâtta temlik şarttır. Mescid binası ise temlik olunmaz. Nitekim köprüler inşâ etmek, yolları ıslâh etmek ve su yatakları kazdırmak; hac, cihâd ve kendisinde temlik olmayan her şeye zekât malı caiz değildir. Zekât malı ile ölünün kefenini almak ve borcunu ödemek de caiz değildir. Eğer zekât malı ile sağ olan bir fakirin borcu, o fakirin emri olmaksızın ödenirse, o ödenen borç teberru (bağış) olur.

(Molla Hüsrev, Gurer ve Durer, s.335-336)