Gıyâseddîn Cemşid, ondalık kesirleri ilk defa kullanan büyük matematik ve astronomi âlimidir. On dördüncü asrın sonlarına doğru Kaş şehrinde doğdu. Mantık, belâgat, matematik ve astronomi ilimlerini tam manâsıyla tahsil etti. Avrupalı ilim tarihçileri, yıldızların ve gezegenlerin yörüngelerinin dâire şeklinde olmayıp, elips şeklinde olduğunun keşfini Kepler’in başarılarından sayarlar. Hâlbuki ondan yüz sene önce Gıyâseddîn Cemşid, bu ilmî hakîkati Nüzhet-ül-Hadâik adlı eserinde îzâh etmiş ve ortaya koymuştur. Ay tutulmasının hesaplamalarını gayet hassas olarak yaptı. Böylece Kepler’in bunu kendine mâletme iddiası geçersiz ve asılsız kaldı.
Gıyâseddîn Cemşid, astronominin yanında ilmî çalışmalarını daha çok matematik alanında yoğunlaştırdı. Ondalık kesirleri ilk defa kullandı. Hâlbuki ondalık kesirlerin keşfi, Simon Stefan’a atfediliyordu. 1948 senesinde Alman bilim tarihçisi Pouluckey yaptığı araştırmalar sonucu, ondalık kesirlerin asıl kâşifinin Gıyâseddîn Cemşid olduğunu ispatladı ve ilim âlemine kabul ettirdi. Cemşid, Simon Stefan’dan yüz altmış sene önce yaşamıştır. O, ondalık sayılar üzerinde dört işlemi uyguladı. Avrupa’da ise, bu sistem ancak on altıncı asırdan sonra kullanılabildi. Bu konudan bahseden Risâlet-ül Muhîtiyye adlı eserinde, dâire çevresi ile yarıçap arasındaki oranı çok açık bir şekilde göstermiştir. Bulduğu değer kendisinden 400 sene sonra bulunan bugünkü değere (pi sayısı) göre baştan on üçüncü rakama kadar aynıdır.
Miftâh-ül Hisâb (Aritmetiğin Anahtarı) adlı eserinde herhangi bir dereceden kök alma yollarını hesapladı. Binom açılımı olarak matematikte bilinen formülden istifâde edilerek gerçekleştirilen bu kök alma işlemlerinin keşfi, batı âleminde Newton’a atfediliyorsa da daha sonra Newton’dan üç asır önce Cemşid’in ilk defa Binomial denklemleri çözdüğünü Derek Stewart; Sources of Mathematics adlı eserinde ilim dünyâsına açıklamıştır. Cemşid, trigonometri üzerinde yaptığı çalışmalar sonucu sinüs cetvellerini hazırladı ve bunu üçüncü dereceden trigonometrik denklemlerin çözümünde kullandı.
(Müslüman Bilim Adamları, 1.c., 265.s.)