Niyet İle İlgili Amellerin Tafsilatı

Niyet İle İlgili Amellerin Tafsilatı. Ameller genel olarak üç kısımdır: 1. İbadetler 2. Günahlar 3. Mübahlar

Âmeller her ne kadar fiil, söz, hareket, sükûn, celb, fikir ve zikir gibi sayılamayacak kadar çok kısma ayrılabilirse de günâhlar ve mübâhlar kısmını ele alacağız:
Birinci kısım günâhlardır. Nhttp://www.mevlanatakvimi.comiyet, günâhı günâhlıktan çıkaramaz. Bu bakımdan cahil kimselerin “Ameller ancak niyetlere göredir.” Hadîs-i şerifinden bunun aksini anlaması doğru değildir. O halde cahil kimseler niyetten dolayı günâhın ibadete dönüşeceğini zanneder; tıpkı insanların kalbini kazanmak amacıyla herhangi bir insanın gıybetini yapan veya başkasının malından sadaka veren veya haram mal ile tekkehane, mescid veya medrese yaptıran ve maksadı hayır olan kimse gibi. İşte bütün bunlar cehâlettir. Bunları zulüm ve günâh olmaktan çıkarma hususunda niyetin hiçbir tesiri olamaz. Bilakis bu kişinin şerîatın emirleri aksine şer ile hayır işlemek istemesi, başka bir şerdir. Eğer bunu bilerek yapmışsa bu kişi şeriata karşı çıkmıştır. Eğer bunu bilmiyor ise, cehaletinden dolayı günahkârdır; zira ilmi talep edip cehaletten kurtulmak her Müslümâna farzdır.
Muâz b. Cebel (r.a.)’in rivâyet ettiği bir hadîs-i şerifte Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur: “Muhakkak ki kul kıyamet gününde, her şeyden; hatta gözündeki sürmeden, parmaklarıyla ufaladığı çamur kırıntılarından ve arkadaşının elbisesini ellemesinden bile sorulacaktır (hesaba çekilecektir).”
Niyetin Allâh (c.c.) için olmasına bir misâl: Güzel kokuları Allâh (c.c.) için sürünen kimse, kıyamet gününde, kokusu miskten daha tatlı olduğu halde haşredilir. Allâh (c.c.)’dan başkası için sürünen kimse ise, kıyâmet gününde Allâh (c.c.)’un huzuruna, kokusu leşten daha pis olduğu halde varır. Bu bakımdan güzel koku kullanmak mübahtır. Fakat orada niyet lâzımdır.
(İmâm-ı Gazâlî (rh.a.), İhyâu Ulûmi’d-dîn, 4.c., 293.s.)