Kardeşlerle Muhabbet Etmek

Kardeşlerle Muhabbet Etmek. İslam’da kardeşlik hukuku çok önemlidir. Kardeşler arası muhabbetin çoğalması içinde kişilerin ahlaki açıdan gelişimi önemlidir. Bu yazımızda bu temel ahlaki sıfatları inceleyeceğiz.

Muhabbeti temin eden sıfatlar çok kıymetli olduğu için, kendisiyle muhabbet kurulup huzur bulunacak kimseler de çok azdır. Bu sıfatlar yedi tane olup şunlardır: İlim, akıl, edep, güzel ahlâk, cömertlik, temiz kalp ve tevazû. Bunların bir kısmı olmayınca, insan mükemmel şekilde dostluk yapılacak kimse bulamaz. Çünkü bunların zıddı olan sıfatlar, bütünüyle kalbi soğutacak şeylerdir. Meselâ, cahil kimse ile sıcak muhabbet kurulamaz.

Aynı şekilde ahmak, cimri, kötü ahlaklı, bozuk tabiatlı ve kibirli kimselerle de muhabbet edilemez.

İnsanlar ağaçlara benzer. Bazı ağaçların gölgesi vardır fakat meyvesi yoktur. Dünyada bir menfaati dokunup ahirette fayda vermeyen kimse buna benzer. Ona ara sıra ihtiyaç duyulur.

Bazı ağaçların meyvesi vardır fakat gölgesi yoktur. Ahirette faydalı olup dünyada bir menfaat vermeyen kimse, buna benzer.
Bazı ağaçlar vardır ki; hem gölgesi hem de meyvesi bulunur. Hem dünyada hem de ahirette fayda veren kimse buna benzer. Bu kimse insanların en kıymetlisidir.

Bazı ağaçlar da vardır ki; ne gölgesi ne de meyvesi bulunur. Dünyada ve ahirette bir fayda vermeyen kimse buna benzer. Ona hiç ihtiyaç duyulmaz. Bu kimse, Ümmü Gaylan denen dikenli çöl ağacına benzer; elbiseyi yırtar, onun yenecek içilecek hiçbir şeyi yoktur. Bu durumda olan insanlar, kimseye bir fayda vermedikleri gibi hep zarar verirler, çokça bulunurlar fakat bir işe yaramazlar. Bu kimse Yüce Allâh’ın şu ayette anlattığı kimselere benzemektedir: “O, faydasından çok zarar veren birisine yalvarır. O ne kötü bir dost ve ne kötü bir yakındır.” (Hacc s. 13)

(Ebû Tâlib el-Mekkî, Kûtu’l-Kulûb, 4.c., 365-366.s.)