Cenâb-ı Hakk buyuruyor ki: “Âdem’in hilkat toprağını kırk sabah ya‘ni kırk gün ki bu günlerden her biri dünyâ senelerinden bin seneye muâdildir- elimle mayaladım. Sonra o, salsâl ya‘ni kuru çamur oluncaya kadar kırk sene kendi hâline bırakıldı. Bu sağlam çamur pişirilmiş çömlek gibi oldu. O’nun üzerine otuz dokuz sene hüzün yağmuru yağdı. Bir yıl da sevinç yağmuru yağdı. Bunun için Âdemoğlunun hüznü sürûrundan çoktur ne var ki, hüznünü ta‘kîben hemen ferâh ve sevinç gelir.”
Melâike-i Kirâm, Âdem (a.s.)’ın vücûdunun yanına uğruyorlar ve onun sûretinin güzelliği ile boyunun uzunluğunu gördükçe şaşırıyorlardı. Çünkü onun boyu beş yüz zir‘a idi. Âdem (a.s.)’in yanına İblis de gelip onu gördü. Eliyle ona vurup göğüs boşluğuna girdi ve arka tarafından çıktı. Yanında bulunan melek arkadaşlarına: “Bunun içi boş yaratılmış” dedi. Sonra tekrar onlara: “Cenâb-ı Hakk bunu sizden üstün kılarsa ne yapmayı düşünüyorsunuz? Melekler de:
“Biz Rabbimizin emrine itaat ederiz” dediler. Bunun üzerine İblis kendi kendine “Eğer Allâh onu benden üstün kılacak olursa ben itaat etmem. Ben ondan üstün kılınacak olursam onu helâk ederim” dedi ve ağzında biriktirdiği tükürüğüyle Âdem (a.s.)’ın cesedine tükürdü. İblis-i lâin’în tükürüğü Âdem (a.s.)’ın göbek nahiyesine düştü. Cenâb-ı Allâh, Cebrâîl (a.s.)’a emretti:
“İblis’in tükürüğünü Âdem (a.s.)’ın karnından parmağınla temizle!”
Cebrâîl (a.s.) da Âdem (a.s.)’ın göbeğini İblis’in tükürüğünden temizledi. Âdem (a.s.)’ın göbeği Cebrâîl (a.s.)’ın parmağıyla oyulduğundan çukur oldu.
Allâhü Te‘âlâ Âdem (a.s.)’ın göbeğinden oyulup çıkarılan çamurdan köpeği yarattı. Bu yüzden köpeğin üç hasleti vardır:
- Âdem (a.s.)’ın toprağından yaratılmış olmasından insanlarla ünsiyet eder. 2. Cebrâîl (a.s.)’ın parmağının dokunmuş olmasından dolayı geceleri az uyur. 3. İblis-i lâinin tükürüğünden yaratılmış olduğundan da insanları ve diğer varlıkları kendisine hıyânet etmeseler bile ısırır, onlara eziyet eder.
(İsmail Hakkı Bursevî, Rûhu’l Beyân Tefsîri, 1.c, 68.s.)
