15, 16 ve 17. yüzyılın Avrupa’sına bakarsak koyu bir cehaletin içinde olduğunu görürüz. Po­lonyalı Astronom Copernicus (1473-1543) dün­yanın hem kendi, hem de güneş etrafında dön­düğünü kesinlikle bildiği halde kilise’den korkup bunu açıklamamıştır. Bu husustaki kitabı 70 ya­şında öldükten sonra yayınlanmıştır. 16. yüzyı­la kadar Kilise’nin yasak kitaplar listesinde idi.
Yine büyük İtalyan bilgini Galile de Coper Nicus’u tasdik eder mahiyette yazdığı eserinden dolayı Engizisyon Mahkemesi’ne verildi, ölün­ceye kadar bir eve kapatılan Galile öldüğü za­man o devirde Avrupa’da dünyanın döndüğü­nü söylemek dinsizlik sayıldığından Hıristiyan mezarlığına gömülmemiştir.
Bu konuda italyan filozofu Bruno da Coper­nicus nazariyesini desteklediğinden dolayı Engizisyon Mahkemesi tarafından yakılarak ölüme mahkûm edilmiştir.
İslâm dünyasında ise Copernicus’dan tam 500 sene önce Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-BEYRUNÎ, dünyanın yuvarlak olduğunu. hem kendi, hem de güneşin etrafında döndüğü­nü ispat edip açıkça söylemiştir. BEYRUNÎ 973’de Kaş’da dünyaya gelmiş, 120’yi aşkın eser bı­rakarak 1051’de Gazne’de vefat etmiştir. BEY­RUNÎ aynı zamanda JEODEZİ (mesahâ = Yer ölçümü) ilminin de kurucusudur. Dünyanın ça­pını ölçmeye muvaffak olmuştur.
UNESCO’nun 25 dilde çıkardığı Courier Der­gisi, Haziran 1974 sayısını BEYRUNİ’ye ayırmış­tır. Fotoğrafını koyduğu kapakta şunlar yazıl­mıştır; 1000 yıl önce Orta Asya’da yasayan ev­rensel dehâ BEYRUNİ, astronom, tarihçi, bota­nikçi, eczacılık uzmanı, jeolog, şair, mütefekkir, matematikçi, coğrafyacı ve hümanisttir.
Milletlerarası bir değere sahip olan Türk bil­gini BEYRUNİ’nin 1000. doğum yıldönümünde Türkiye, Suudi Arabistan, Pakistan, Afganistan, İran, Rusya, Libya; adına pullar bastırıp, çeşitli sempozyum ve kongreler düzenlemişlerdir.
Günümüze kadar gelen eserlerinin sayısı 20 kadardır,
1- Al-Asâr’il an’il-Kurûn-il Hâliye (Hareketsiz yüzyıllardan kalan eserler) Süleymaniye Ayasofya bölümü no: 2927, Bayezid Dev­let Kütüphanesi no: 4667, Topkapı no: 3043 ve Nuruosmaniye no: 2893 kütüphanelerinde kayıt­lıdır.
2- El-Kanûn’ül Mes’ud: (Kronoloji, tri­gonometri, coğrafya jeodezi, meteoroloji ilimlerinden bahseder.) İstanbul Veliyyeddin Efendi no : 2277 askerî müze ve Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi’nde kayıtlıdır.
3- Kitab-ül tahkik Mâ li’l Hind: (Hint Tarihi). İngilizce tercümesi Londra’da, yazma nüshası da İstanbul Köprülü Kütüphanesi no: 1001’de kayıtlıdır.
4- Tahdîd ü Nihâyât-il Emâkin Li Tashîh-i Mesâfet-il Mesâkin (Jeodezi ilminden bahseder.); İstanbul Fatih Kütüphanesi no: 3386’da kayıtlıdır.
5- Kitab’üt Tefhim fi Evâili Sınaatî’t Tencim. (Yıldızlar il­mine giriş) = Nuruosmaniye Kütüphanesi no: 2780’de kayıtlıdır.