er-Rahmân ve er-Rahîm isimleri aynı kökten türemiştir. Her ikisi de mübalağa ifâde eder. Ancak Rahmân’ın mübalağası Rahîm’den daha fazladır. Rahman daha genel, Rahîm daha özeldir. Rahman ve Rahîm isimleri, Yüce Allah’ın büyük ve geniş merhamet sahibi olduğunu gösterir. Öyle ki, O’nun merhameti her şeyi kuşatmış ve bütün canlıları kapsamışt ır. Allah, bu kadar geniş merhametini âhirette yalnız peygamberlerin izinden giden ve kendisinden korkan takva sâhibleri için yazmışt ır. Allah’ın mutlak merhametini hak edenler bunlardır. Bunların dışındakiler ise Allah’ın merhametinden sadece bir pay alanlardır.
el-Hattâbîder ki: “Rahman, genel olarak merhamet sahibi demektir. Bu, bütün varlıkların rızıklarını, menfaatlerini ve ihtiyaçlarını kapsayan bir merhamettir, inanan inanmayan, iyi veya kötü herkes için geneldir. Rahîm ise yalnız inananlara has merhameti ifâde eder. Yüce Allah şöyle buyururlar:
“O, Mü’minleri çok esirgeyicidir.” (Ahzâbs. 43)
Rahman, Allah (c.c.)’nun bütün mahlûkâtını kapsayan ismidir, inanana, inanmayana, hayvana vs. merhamet eder onların rızıklarını vermemezlik etmez. Rahîm ise hâs (özel) bir merhamettir ki bu sâdece Mü’mînleri içine alır. Sâdece Mü’mînleri cennetiyle cemâliyle rahmetiyle mağfiretiyle sayısız ni’metleriyle rızıklandıracaktır. Yüce Allah kendisini “Hayru’r-râhimî n” (merhamet edenlerin en hayırlısı) ve “Erhamu’r-râhimî n” (merhamet edenlerin en merhametlisi) olarak adlandırır.
Rahman ve Rahîm sıfatlar ını bir arada zikretmenin faydası, Allah (c.c.)’nun özel ve genel merhametinden ve bu dünyadaki ve âhiretteki merhametinden yararlanmaktır. Bu isimler, herhangi bir hususta ihtiyaç içinde kıvranan kimseler için en uygun zikir ve duâ vas ıtas ıdır.
er-Rahmân ism-i Şerîfini günde yüz kere zikreden kimsenin kalbinde merhamet eseri oluşur.
er-Rahim ism-i Şerîfini günde iki yüz elli sekiz kere zikreden hertehlikeden kurtulur.
(Esmâü ‘l-Hüsnâ, 190-199.sj)