ÇEVRENİN ÖNEMİ
İnsanın ahlâkı bulunduğu muhite göre şekillenir. İnsan, ahlaken bozuk bir muhitte bulunuyorsa, ondaki hilm kerem, insanlık, doğruluk, haya, iffet, sabır ve şükür gibi güzel hasletler, şeytanî ve hayvanî ahlâka dönüşür. Hevâ, heves ve şehvetleri yok etmek için gayret eden insan, değerli ahlâk ve kalb temizliğini elde etmiş ve aslî vatanına (ahiret) sevgi beslemiş olur. Nefsi emmâreye tâbi olan ruh, hakkın emirlerine boyun eğen ruhla bir sayılmaz.
BANA BU TEN GEREKMEZ
Bana bu ten gerekmez, can gerektir
Ol bakî Cennete iman gerektir
Zehi mürşit ki bizi Hak’ka iletür
Aşık canı ana kurban gerektir
Bular kat, geçti kurban gerektir
Didâr göstermeye Sultan gerektir
Niderim uçmayı yahut huriyi
Bana dergâhına seyran gerektir.
Eğer Muhammed’e ümmet olursan
Dilinde zikr ile Kur’an gerektir.
Namaz ü vird ü teşbih, zikr ü Kur’an
İnayet bunlara Hak’tan gerektir.
Hakikat şerbetin içen âşıklar
Başı açık, teni üryan gerektir.
Âşık Yunus bu sırrı arzulayanın
Ciğeri püryan, gözü giryan gerektir.
Yunus Emre