Kimler Zekat Verir?
Bugün kimler zekat verir sorusuna İslam alimlerinin naklettikleri ışığında cevap vermeye çalışacağız.
Zekatın kime hangi şartlarda, hangi mallarda ve kimlere nasıl verileceği fakihler tarafından geniş bir şekilde anlatılmış konulardır. Bunların tafsilatına girmeden evvel bazı noktaları açığa kavuşturmak hem zekatın hem de bu şartların daha iyi anlaşılır olmasına yardımcı olacaktır.
Zekat Kimlere Farzdır?
Zekatın vacip olmasını gerekli kılan sebep kişinin şer’i ölçülere göre zengin bulunmasıdır. Bu sebebin dışında bir takım şartlar vardır. Bunlardan bazıları zekatın, kişinin zimmetine vacip olmasının şartıdır. Yani bu şartlar bulunmayınca kişinin zekat ibadetiyle yükümlü tutulması söz konusu değildir. Bazıları ise zekatın edasının vacip olmasının şartıdır. Yani bu şartlar bulunmayınca kişi, zekat ibadetiyle yükümlü ise de zekatını o an eda etmekle yükümlü değildir.
El-Kasanî, Alauddin Ebû Bekr İbn Mesud, Bedayiu’s-Sanai’ Fi Tertibi’ş-Şerai’ isimli eserinde şöyle der: Zekatı farz kılan şartların bazısı mükellef ile ilgili bazısı mal ile ilgilidir.
Yani bir kişiye zekatın vacip olması için gerekli olan şartlar; beşi mükellef kişide aranan diğer beşi de zekatı ödenecek malda aranan şartlar olarak toplam on şarttan oluşmaktadır.
Bu on şart tahakkuk edince zekat vermek vacip olur.
Zekatın Mükellef ile Alakalı Şartları
- Müslüman olmak.
- Zekatın farz olduğunu bilmek.
- Akıl ve Bulûğ.
- Hürriyet.
- Malını, nisap miktarından aza düşürecek kadar borcu bulunmaması.
Zekatın Mal ile Alakalı Şartları
- Senenin Devri (Havelan-ı Havl)
- Nema/artıcı nitelikte Olması.
- Havaic-i Asliye/temel ihtiyaç dışında olması.
- Tam Mülkiyet.
- Nisap.
