İslam Ahlakı

Ey Müslümân! Acizlik gelip yaşlanmadan önce kusurlarını düzelt! Gaflet uykusundan uyan! Yoksa ölüm kamçısı ile uyandırılacaksın. Hadîs-i şerîfde: “İnsanlar uykudadır, ölünce uyanırlar” buyuruldu.

Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’e salavât getirmek Cenâb-ı Hâkk’ın emridir: “Muhakkak ki Allâh ve melekleri, o Peygamber’e salât ederler. Ey îmân edenler! Siz de ona salât edin ve ona teslîmiyetle selâm verin!” (Ahzâp s. 56) Allâhü Teâlâ bu âyet-i kerimede, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in kendi nezdinde ve yüce varlıklar olan melekler katında üstün bir makâmı olduğunu bildiriyor.

Hâmd, övmek ve güzellikle vasfetmektir ki, kemâl sıfatlarla sıfatlanmış Allâhü Te‘âlâ’dan başkasına yapılmaz. Peygamberimiz (s.a.v.) bir Hadîs-i Şerîflerinde: “Elhamdülillâh, şükrün başıdır.” ve “Cenâb-ı Hâkk’ın nimetlerine hamd-ü senâ, insanı nimetin zevâlinden (azalmasından, elden çıkmasından) emîn kılar (korur).” buyurarak hâmdetmenin önemini vurgulamıştır.

Hâdis-i şerîflerde şöyle buyrulmuştur: “Meşru işlerin hangisi olursa olsun, Besmele-i Şerife ile başlanmazsa hayrına ve tamâmına nail olunamaz; o iş bereketsiz kalır.” (Ebû Davûd) “Besmeleyle yenen yemek bereketli olur.” (İbn-i Mace) “Eve girerken Besmele çekilirse, şeytan, “Bu eve girmeme imkân yok” der, dönüp gider.” (Tibyan) “Besmele ile işe başlayanın günâhları af olur.”

Fahr-i Kâinat (s.a.v.) buyurur ki: Hz. Adem (a.s.), hatasının affı için Cenâb-ı Hâkk’a “Yâ Rabbi!, Muhammed (s.a.v.) hakkı için beni bağışla!” deyince, Cenâb-ı Hâkk affetti ve sordu: “Ya Adem, Muhammed’i nereden bildin?” Hz. Adem (a.s.), cevaben: “Ya Rabbi, O zaman ki beni yaratıp ruh verdin, başımı kaldırınca arşın üzerinde: “Lâ ilâhe illallah Muhammedu’r-Resûlullâh” yazılı gördüm ve ind-i ülûhiyetinde (senin yanında) halkın en hayırlısının O olduğunu anladım.” deyince, Cenâb-ı Hâkk: “Evet Yâ Adem! Doğru söyledin, halkın bana en sevgilisi O’dur.

Resûlullâh (s.a.v.) çok sıcak bir günde susamış bir köpeğe su veren adamın hikâyesini bizlere örnek olsun diye anlatmıştır. Bu hikâyeye göre çok sıcak bir günde bir adam yolda rastladığı bir su kuyusuna indi ve kuyunun suyundan içerek susuzluğunu giderdi.

İbn-i Abbas (r.a.) şöyle demiştir: Beş şey unutkanlığı arttırır: 1. Ekşi elma yemek, 2. Durgun suya bevletmek, 3. Ense tarafından kan aldırmak, 4. Karıncaları toprak içine gömmek, 5. Kabir levhalarını çok okumak. Beş şey göz nurunu arttırır: 1. Mushafa bakmak (okumak), 2. Âlimlerin yüzüne bakmak, 3. Dostların yüzüne bakmak, 4. Yeşilliklere ve akarsuya bakmak, 5. Ana, baba yüzüne bakmak.

Cihâdın dîni terminolojideki anlamı, kâfirlerle savasta elden gelen çabayı sarfetmektir. Aynı zamanda cihâd kelimesinden türeyen mücâhede, nefis, şeytan ve fâsıklarla mücâdele anlamında kullanılır.

İnsanın geceleyin, gündüz yaptığı işlerini gözden geçirmesi gerekir. Çünkü gece dinlenip istirahât ettiği için akıl ve zekânın daha çok çalışacağı, düşüncenin daha çok yoğunlaşacağı zamandır. Eğer yaptığı işler doğru ve övgüye değerse devam eder, benzerlerini de yaparak onu izler.

Sahabe, müslüman olup, Resûlullâh (s.a.v.) ile arkadaşlık eden veya kısa da olsa, onu gören veya onu görüp imân üzere ölen kimsedir. Ehl-i Sünnet uleması, istisnasız bütün Ashâb (r.a.e.)’in adalet ve sadakâtine ittifâk etmiştir.

Erkeklerin hanımları üzerinde hakları olduğu gibi, hanımların da erkekleri üzerinde hakları vardır. Erkeklerin bu hakları gözetmeleri lâzımdır. Hanımı ile güzel huylu, güler yüzlü olmalıdır. Allâhü Teâlâ: “Onlarla iyi hayat sürün” (Nisâ s. 19) buyuruyor.

“Sana Allâh (c.c.)’dan ittikâ etmeyi, O (c.c.)’e itaati, insanlara ezâ vermemeyi tavsiye ederim. Buna bilhassa Haremeyn-i Şerîfeyn’de dikkat edesin. Herkes seni gıybet etse bile, sen kimseyi gıybet etme. Nefsin için kimseden dünya malı alma.

1926 ve sonrasında aile hukukuna ait düzenlemeler, Avrupa’nın Hıristiyanlık-modernizm sentezini önemseyen milliyetçi iktidarların etkilerini taşıyordu. Avrupa’nın milliyetçi iktidarları için, evlilik toplumsal bir değere haizdi.

Cenâb-ı Hâkk; rüzgârları, insanlara, hayvanlara ve bitkilere büyük faydalar sağlayacak biçimde idare edip çalıştırmaktadır. Rüzgar, canlıdan bir an kesilecek olsa, ölümüne sebebiyet verecek olan nefesin maddesidir.

İlim yolu bunun sevâbını bilmeyen câhillerin aldandıkları ve insanların ayaklarının kaydığı bir yoldur. Maddî bir karşılık beklemeksizin, sadece Allâh (c.c.) rızasını ve âhireti kazânmayı düşünerek, kendine lâzım olan faydalı ilme çalışmak, nafile ibâdet yapmaktan üstündür.

Doğru yol, en doğru ve en sağlam İslâm dinidir. İslâm dini, Kur’ân-ı Azimüş-şan’ın delâlet ettiği ve Peygamberlerin Efendisi (s.a.v.) Hazretlerinin ahlâkıdır.

Şu bilinmeli ki yeme ve içmeye olan ihtiyaç daha çekici ise de giyinmeye olan ihtiyaç dahi zarûrîdir. Çünkü giyinmekte bedeni korumak, hariçten gelebilecek olan ezâyı def etmek olduğu gibi edep yerlerini örtme, ziynet ve süsü sağlama vardır.

Göz afetlerinden birisi, lâyık olmayan yerlere hâince bakmaktır. Hâince bakıştan hemen kalbe fenâ tesirler gelir, çok büyük fesâda, tehlikeli veyâ öldürücü günâhlara sebep olur. Çünkü şeytân fırsat bulur.

Bir kere Ebû Bekir (r.a.)’in kızı (Âişe (r.anhâ)’nın kız kardeşi) Esmâ (r.anhâ); üzerinde incecik elbise olduğu hâlde Resûlullâh (s.a.v.)’in huzûruna girdi. Bunu gören Resûl-i Ekrem (s.a.v.), ondan derhâl yüz çevirdiler ve şöyle buyurdular: 

Hadîs-i şerîfte: “Size gecesi gündüzü gibi parlak olan bir yol bırakıldı. Başka tarafa sapan helâk olur” buyuruldu. İbni Mes’ûd (r.a.) buyuruyor ki: Resûlullâh (s.a.v.)’in bu dünyâdan ayrılma zamanı yaklaşmıştı.

Yemeğin öncesinde Besmele çekmek, sonunda hamdetmek sünnettir. Eğer Besmele’yi yemeğe başlarken unutursa, aklına geldiğinde; “Bismillâhi evveluhû vel âhirah” denir. Bismillâh denildiği zamân ses yükseltilir ki berâber bulunanlara da hatırlatılmış olunsun.